وَ نَعُوذُ بِکَ مِنْ تَنَاوُلِ الْإِسرَافِ، وَ مِنْ فِقْدَانِ الْکَفَافِ
ادامه بحث شرح دعای هشتم امام سجاد علیه السلام ودرمفهوماسرافگفته اند: مفهوم اسراف: واژة اسراف از ریشه «سرف» و در لغت به معنی «تجاوز کردن و از حدّ گذشتن در هر کاری است که انسان انجام دهد.و در اصطلاح نیز به همین معنای عام استعمال میشود. یعنی به هر گونه زیاده روی در کمیّت و کیفیّت و بیهوده گرایی و اتلاف و مانند آن اطلاق میشود.
این واژه (با مشتقاتش) در قرآن 21 بار ذکر شدهو در معنای «از حدّ گذشتن در گناه و نافرمانی»، از حدّ گذشتن در «انفاق»، «زیاده‌روی در خوردن یا مصرف آنچه حلال است و امثال آن بکار رفته است.
البته در اینجا منظور مصرف کم و زیاد مورد نظر نیست بلکه منظور مصرف بیجا و غیر متعارف میباشد، به تعبیر دیگر «اسراف» آن است که مال یا نعمت در غیر مورد خودش مصرف شود، هر چند کم باشد ولی اگر در مورد خاص خود صرف شود «اسراف» نیست، هر چند زیاد باشد.ولى اسراف به مصرف بى رویه در مال تنها اختصاص ندارد؛ بلکه هر چیزى که در غیرجایگاه خود قرار بگیرد و حق وحدّى درآن منظور نشود، اسراف است.
همانند قوم لوط که در مسائل شهوى اسراف مى کردند و از حلال خدا تجاوز نمودند یا فرعون در روى زمین ادّعاى برترین کرد و در دریاى غرورش غرق شد.
امام صادق علیهالسلام :
رُوىَ أَنَّهُ نَظَرَ الصّادِقُ إِلى فاکِهَةٍ قَد رُمیَت مِن دارِهِ لَم یُستَقصَ أَکلُها فَغَضِبَ وَقالَ: ما هَذا إِن کُنتُم شَبِعتُم فَإِنَّ کَثیرا مِنَ النّاسِ لَم یَشبَعوا فَأَطعِموهُ مَن یَحتاجُ اِلَیهِ؛
نقل شده است که امام صادق علیهالسلام مشاهده کردند که سیبى را نیمخورده از خانه بیرون انداخته اند، خشمگین شدند و فرمودند: اگر شما سیر هستید، خیلى از مردم گرسنهاند خوب بود آن را به نیازمندش مىدادید. درقرآنمجیدازصفاتممتازعبادالرحمنعدالتخواهىودورىازهرگونهزیاده روىوکوتاهىدرامورزندگى،بهویژه مسائلمالىاست.
انفاق و بخشش یکى از وظایف اخلاقى هر مسلمان است که باید بدون اسراف و بخل باشد.و انحراف هر یک از آسبب نامیزان شدن تعادل روحى انسان مى شود.
خداوند متعال در وصف حال بندگان خاص خود مى فرماید:« وَالَّذِینَإِذَآأَنفَقُواْلمَیُسْرِفُواْوَلمْیقْتُرُواْوَکَانَبیَنَذَلِکَقَوَامًا
و آنان که وقتى انفاق مى کنند، نه از حدّ معمول [و متعارف] مى گذرند و نه تنگ مى گیرند، و [انفاقشان] همواره میان این دو در حدّ اعتدال است.
در تفسیر اسراف و اقتار که نقطه مقابل یکدیگرند، نکته هاى بسیارى بیان شده است ولى منظور کلى این است: اسراف، تجاوز و فزونى از حد بدون حق و جایگاه است واقتار، کمتر از حق و مقدار لازم بوده باشد. قوام، به معنى، استقامت و حد وسط میان دو چیز است.
وقتى چیزى قوام دارد یعنى او مایه اعتدال و ایستادگى در محل آن است. حقمدارىومحلداشتنمصرفهرچیزازملاکهاىقواماست. ازرسولاللّهصلىاللهعلیهوآلهدرتفسیرآیهفوق پرسیدند،فرمود:
هر که بى جا و به ناحق عطا کند اسراف کرده است و هر که بجا و به حق خرج نکند سختگیرى و خوارى ورزیده است. ازامامصادقعلیهالسلامازکمترینحداسرافپرسیدند،فرمود:
الإمامُ الصّادقُ علیهالسلام : أدنَى الإسرافِ هِراقَةُ فَضلِ الإناءِ، وابتِذالُ ثَوبِ الصَّونِ وإلقاءُ النَّوى.
امام صادق علیهالسلام :
کمترین اندازه اسراف، دور ریختن ته مانده ظرف (آب یا غذا) و تبدیل لباس بیرون به لباس خانه و دم دستى، و دور انداختن هستهها (ى خرما و میوه) است .
امیرالمؤمنینعلىعلیهالسلامدررعایتحقمالىبهاصحابشمى فرماید:
مَنْ کانَ لَهُ مالٌ فَایَّاهُ وَ الفَسادَ فَانَّ إِعْطاءَکَ الْمالَ فى غَیْرِ وَجْهِهِ تَبْذیرٌ وَ اسْرافٌ وَ هُوَ یرَفَعُ ذِکْرَ صاحِبِهِ فِى النَّاسِ وَ یَضَعُهُ عِنْدَ اللَّهِ
هر که ثروتى دارد مبادا آن را تباه کند؛ زیرا صرف کردن بى دلیل آن زیادهروى و از حد گذراندن است و این کار او را در میان مردم بلند آوازه مى کند، اما نزد خداوند بى مقدار مى سازد.
گرچه اسراف و ولخرجى زیاد انسان، بیشتر در مال و مصرف خوردنى و نوشیدنى و پوشاکى است.
.png "logo"){kind=logo}
امام جمعه شهرستان رامشیر منصوب شد
آیین تجلیل و گرامیداشت مقام شامخ شاعر وخادم اهل بیت(علیهم السلام) مرحوم سیدعبدالصاحب ریحانی.jpg)
05:54:53
07:26:15.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
